گزارش| ترکیه، از ژنرالهای حاکم تا حاکمان قلمروگشا
تاریخ انتشار: ۲۹ مرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۰۲۰۲۵۷
دولت ترکیه در دو دهه اخیر در سه پرونده مهم پتک، ارگن اکُن و کودتای نافرجام، پس از تسویه حساب کامل با نظامیان، منطق حاکم بر نیروهای مسلح را تغییر داده و حالا با خاطری آسوده از قدرت نظامی استفاده میکند. - اخبار بین الملل -
به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، این روزها در شرق مدیترانه، تنش سیاسی و رسانهای جدی بین ترکیه، یونان، فرانسه و مصر به وجود آمده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
مقامات ترکیه، با تکیه بر قدرت نظامی این کشور، در اغلب حوزهها به گونه ای موضعگیری می کنند که علاقه وافر آنان به قدرت سخت را برملا میکند و حالا خبر چندانی از تلاش برای بهره گرفتن از ظرفیتهای دیپلماتیک ترکیه در میان نیست.
تکیه بر اهمیت نیروی نظامی و قدرت سخت، کار را به جایی رسانده که گهگاه، رسانههای وابسته به حزب عدالت و توسعه و حتی مقامات این حزب، در بیانی اغراق آمیز، ترکیه را نه یک «قدرت منطقهای» (Bölgesel güç) بلکه یک قدرت جهانی (Küresel güç) قلمداد میکنند.
دولت ترکیه و قدرتنمایی نظامی
در چند سال اخیر، همواره شاهد تحرکات نظامی ترکیه در منطقه و برخی نقاط دور و نزدیک جهان بوده ایم.
نیروهای مسلح ترکیه، گاهی در داخل مرزهای این کشور با پ.ک.ک میجنگند و گاه به شمال سوریه و شمال عراق حمله میکنند و گذشته از ماموریتهایی که در چهارچوب پیمان ناتو در افغانستان، بالکان و مناطق دیگر دارند، در قفقاز، قطر و خلیج فارس، در لیبی، سودان و برخی مناطق دیگر قاره آفریقا و همچنین در شمال قبرس و مناطق گستردهای از شرق مدیترانه حضور دارند و هفتهای نیست که رجب طیب اردوغان رئیس جمهور، خلوصی آکار وزیر دفاع، مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه، ابراهیم کالن سخنگوی رئیس جمهور، اسماعیل دمیر مسئول صنایع دفاعی و دولت باغچلی رهبر حزب حرکت ملی و شریک اردوغان در ائتلاف جمهور، از قدرت ترکیه و توان ارتش این کشور برای حفظ حقوق کشور و مقابله با تهدیدات، حرف نزنند.
در چنین شرایطی است که باید پرسید: چرا سران حزب حاکم ترکیه تا این اندازه به قدرت نمایی نظامی علاقهمند شدهاند؟ آیا این یک انتخاب اختیاری و از روی آگاهی است یا تن دادن به شرایط ناگزیر تغییر مشی سیاسی و فکری حزب عدالت و توسعه؟
در ادامه، به ذکر نکاتی پرداخته خواهد شد که تا حدودی، پاسخ به این سوالات را در اختیار خواهد گذاشت.
از سپاه خلیفه تا ارتش سکولار
سپاه عثمانی در دوران اقتدار این امپراطوری، فراز و نشیبهای فراوانی را پشت سر گذاشت. اما به جرات میتوان گفت که هیچکدام از نهادهای نظامی و امنیتی، خارج از فرمان و اراده سلطان – خلیفه، هیچ اقدامی انجام نمیدادند و پادشاه با نقش و کارکرد دو بُعدی سلطان و خلیفه مسلمین، ارتش را اداره و فرماندهی میکرد و غالب رجال سیاسی نیز از دل اردو و ارتش به ارکان حکومتی و اجرایی راه پیدا کردند و والی و وزیر شدن و سفیر شدن «پاشاها»، امری بسیار طبیعی بود.
اما پس از انحلال عثمانی و تاسیس نظام جمهوری، همه چیز به یک باره عوض شد و روند انتصاب رجال سیاسی و فرماندهان نظامی نیز متحول شد. پاشاها، لباس رزم از تن درآورده و کت و شلواری شدند و کلاه شاپو بر سر گذاشتند و سرداران مشهوری همچون مصطفی کمال پاشا، عصمت پاشا، کاظم پاشا، فوزی پاشا و خیلیهای دیگر، پستهای سیاسی و اجرایی را در اختیار گرفتند و به موازات آن، اجازه دادند که در کنار آنان، از بدنه یگانه حزب کشور و از نهادهای روشنفکری و دانشگاهی و رسانهای نیز به جرگه قدرت بپیوندند و اجازه دهند که تکنوکراتها و بروکراتها، سر برآورند.
در چنین مقطعی، رفته رفته، ژنرالها به عمق تاریک صحنه رفتند و اجازه دادند رجال سیاسی همه کاره کشور باشند. اما هر جا که لازم دیدند و احساس خطر کردند، به بهای حفظ بقای کشور، به صحنه بازگشته، کودتا کرده و با مجازات و حبس و اعدام رجال سیاسی، دوباره در حق ملت، پدری کردند و پس از آن که آبها از آسیاب افتاد، باز هم به بخش تاریک پشت صحنه بازگشتند.
کودتای بزرگ سال 1960 میلادی و اعدام عدنان مندرس نخست وزیر وقت، کودتای سال 1980 میلادی و زندانی کردن رجال سیاسی و تعطیل کردن احزاب سیاسی، کودتای مدرن سال 1997 میلادی و در هم کوبیده شدن قدرت اسلامگرایان، از مهمترین ابعاد تاریخ معاصر ترکیه است که همگی نشان دهنده دخالت عمیق و گسترده نظامیان و امنیتیها در حوزه سیاست است.
ژنرالها، میراثی از نفوذ و دخالت سیاسی به وجود آوردند که به راحتی میتوانستند قوه قضائیه را وادار به تعطیلی احزاب و دستگیری افراد کنند، در مورد سیاست خارجی و حتی تجارت خارجی تصمیم بگیرند، بر رسانهها و افراد، اعمال فشار کنند و در یک کلام، کشور را همچون انگشتری در دست خود داشته باشند.
لذا در چنین فضایی است که اهمیت سربرآوردن حزب محافظهکار – دموکرات عدالت و توسعه و طرح شعارهایی نظیر خدمت به مردم و اصل تفکیک قوا و دور کردن نظامیان از سیاست و اجرا، در ترکیه مورد پسند واقع شد و مردم نیز از آن اسقبال کردند. اما طرفه آن که حال، همان حزب، به جدی ترین شکل ممکن، از قدرت نظامی استفاده میکند و اصطلاحاً، میلیتاریزه شده است.
بیداری پس از کودتا
سال 2016 میلادی برای ترکیه سال سختی بود و نقطه عطف تاریخ معاصر ترکیه یعنی کودتای نافرجام ژنرالهای تحت امر فتحالله گولن در آن سال، سرنوشت ترکیه و حزب حاکم این کشور را تا لبه پرتگاه برد.
پس از کودتا، انتظار میرفت که ترکیه شاهد نوع جدیدی از رفتار سیاسی دولت باشد و شرایط به سمتی پیش برود که نظامیان به پادگان بازگردند. اما با وجود آن که بیش از نیمی از 350 ژنرال مغز نظامی ترکیه اخراج و زندانی و هزاران درجهدار و افسر دیگر هم اخراج شدند، قدرت نظامیان و منطق نظامیگری افول نکرد و حالا شاهد این هستیم که به عنوان مثال، نقش ژنرال خلوصی آکار وزیر دفاع ترکیه در معادلات سیاست خارجی این کشور، به مراتب بیشتر از مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه است و به همین اندازه، هاکان فیدان رئیس سرویس اطلاعاتی میت ترکیه هم، نقش فزایندهای دارد.
در بُعد داخلی نیز، رسانه ای نیست که در تحلیلهای روزانه خود، از ژنرالهای بازنشسته و فرماندهان نظامی، کمک نگیرد و وقایع منطقه و جهان را با منطقه آنان، ارزیابی نکند.
در تبیین این وضعیت میتوان گفت، دولت ترکیه در دو دهه اخیر در سه پرونده مهم پتک، ارگن اکُن و کودتای نافرجام، پس از تسویه حساب کامل با نظامیان، منطق حاکم بر نیروهای مسلح را تغییر داده و اصطلاحاً آنها را «خودی» و شایان اعتماد کرده و حالا با خاطری آسوده از قدرت نظامی استفاده میکند.
بنابراین در یک جمعبندی کلی باید گفت:
1.استفاده از قدرت سخت و اعتماد به نیروی نظامی برای قدرتنمایی و قلمروگشایی، ریشه در تلاشهای حزب عدالت و توسعه برای تبدیل نیروهای مسلح کشور به یک نیروی نظامی باورمند محافظهکار و همگن و هماهنگ با اسلامگرایان دارد.
2.حزب عدالت و توسعه در حوزههای فکری و نظری و به ویژه در ورطه سیاست خارجی، از ابتکار و ذوق سالهای پیشین برخوردار نیست و استفاده از قدرت نظامی را به مثابه یک مسیر کوتاه و مستقیم تلقی میکند که برخلاف دیپلماسی، نیاز به ظرافت، تحمل دیگری، بردباری، تعامل با این و آن و دوراندیشی و استراتژیهای پیچیده ندارد.
انتهای پیام/
R7650/P/S8,1414,90/CT7 واژه های کاربردی مرتبط ترکیه قیمت ارز و طلا لیگ ایران و جهان واژه های کاربردی مرتبط ترکیه پربینندهترین اخبار بین الملل ۱ الجزیره: آمریکا روز پنجشنبه از ایران به رئیس شورای امنیت شکایت میکند ۲ بایدن: درباره ایران هیچ توهمی ندارم/ ترامپ در مقابل ایران خودزنی کرد ۳ بیانیه مهم سخنگوی نیروهای مسلح یمن طی ساعات آینده منتشر میشود ۴ پایگاه نظامی آمریکا در شرق سوریه هدف حمله موشکی و خمپارهای قرار گرفت ۵ عربستان بار دیگر خواستار تمدید تحریم تسلیحاتی ایران شد ۶ کودتای ارتش در مالی / رئیس جمهور مجبور به کنارهگیری شد ۷ عمران خان: هرگز مردم فلسطین را تنها نمیگذاریم و رژیم صهیونیستی را به رسمیت نمیشناسیم ۸ بایدن رسماً نامزد دموکراتها برای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا شد مهمترین اخبار بین الملل بایدن رسماً نامزد دموکراتها برای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا شد الاخبار: تبرئه حزبالله در دادگاه ترور رفیق حریری ۱۴ مارسیها را ناامید کرد شتابزدگی سیاسی و رسانهای عربستان درباره حکم دادگاه حریری نیویورک تایمز: چشم انداز برگزاری انتخابات آزاد و منصفانه شدیدا زیرسئوال رفته است مهمترین اخبار تسنیم روحانی: عزاداری محرم با رعایت اصول بهداشتی و باشکوه همیشگی برگزار خواهد شد/ اجتماعات را در حد مجاز انجام دهیم امیر حاتمی: ۲ دستاورد موشکی به زودی رونمایی خواهد شد/ افتتاح ۳ طرح جدید دفاعی با حضور روحانی گفتگوی اختصاصی|جزئیات ۲ ایده برای حل معضل مسکن/ به آقای روحانی اطلاعات غلط دادند؛ ماجرای خانوادهای که میخواست نیکزاد را گروگان بگیرد واعظی: کشتیهای توقیفشده متعلق به ایران نیست/ نفت فروخته شده و پول آن هم دریافت شده است قالیباف: سؤال از روحانی در مجلس پیگیری میشود درباره ما ارتباط با ما آرشیو اخبار پیوندها بازار پربینندهترین اخبار قیمت ارز و طلا لیگ ایران و جهان ما را دنبال کنید: RSS اینستاگرام توییتر فیسبوک آپارات بیسفون سروش ویسپی آیگپAll Content by Tasnim News Agency is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
منبع: تسنیم
کلیدواژه: ترکیه ترکیه حزب عدالت و توسعه نیروهای مسلح رجال سیاسی ترین اخبار قدرت نظامی بین الملل ژنرال ها رسانه ای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۰۲۰۲۵۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دستور وزیر ورزش به تاج برای ارائه گزارش تخلفات در ورزشگاه آزادی
در نامه کیومرث هاشمی خطاب به رئیس فدراسیون فوتبال آمده است: همانطور که مطلع هستید موضوع امکان حضور بانوان محترم علاقهمند فوتبال در ورزشگاههای کشور در شرایطی مورد موافقت مراجع تصمیمگیرنده قرار گرفت که فدراسیون فوتبال به عنوان متولی فوتبال کشور و همچنین باشگاههای حرفهای فوتبال در جهت بهبود زیرساختها، ساماندهی هر چه بهتر هواداران زن و مرد و همچنین ارتقای جو اخلاقی و فرهنگی حاکم بر استادیومهای فوتبال تلاش کنند که متأسفانه نه تنها شاهد بهبود شرایط فرهنگی حاکم بر ورزشگاههای فوتبال نیستیم، بلکه شاهد بروز و ظهور صحنهها و اتفاقاتی هستیم که هرگز در شأن هواداران ایرانی نبوده و متأسفانه رفتار برخی هوادارنماها زمینه ایجاد خدشه بر منزلت و کرامت زن ایرانی را نیز فراهم نموده است که رصد و کنترل این افراد معدود وظیفه باشگاههاست.
معتقدم بروز این نوع حوادث، ناشی از فقدان برنامه جامع فرهنگی برای بهبود جو حاکم بر ورزشگاههای فوتبال و همچنین ناشی از کمتوجهی برخی باشگاههای فرهنگی ورزشی فوتبال کشور است که متأسفانه لفظ «فرهنگی» را به عاریه یدک کشیده و فاقد اهتمام لازم برای ساماندهی هواداران خود هستند. بر همین اساس باید تأکید نمایم مشاهده این نوع اتفاقات که دل مردم علاقمند به ورزش کشور را نیز به درد آورده، به هیچ عنوان برای مجموعه ورزش کشور قابل قبول نبوده و همانطور که بارها تأکید نمودهام؛ «ورزش بدون ارزش برای نظام جمهوری اسلامی ایران فاقد اعتبار است.
در همین راستا شایسته است با استفاده از ظرفیت قانونی در فدراسیون فوتبال، محرومیت خاطیان و همچنین ارسال گزارش آسیبشناسی با محوریت بررسی علل وقوع حوادث اینچنینی ظرف یک هفته، تدابیر لازم جهت ساماندهی دائمی هواداران با رویکرد قبول مسئولیت از سوی باشگاهها پیشبینی شده و مراتب برنامهریزیهای عملیاتی در اسرع وقت به این وزارتخانه منعکس شود.
بدیهی است معاونت قهرمانی و حرفهای وزارت ورزش و جوانان، تحقق این مأموریت مهم را تا اخذ نتایج ملموس با جدیت هر چه تمامتر پیگیری خواهد کرد.
باشگاه خبرنگاران جوان ورزشی سایر حوزه ها